Al-Qaeda

An Al-Qaeda (/ælˈkaɪdə/ al-KY-də or /ælˈkeɪdə/ al-KAY-də; Arabic: القاعدة‎, al-qāʿidah, "an kampo"), na sinusurat man al-Qaida o kun minsan a[-Qa'ida, sarong militanteng Islamikong grupo na tinogdas sa pag'ultan kan Agosto 1988 asin kahurihan kan 1989. ^[1] Ini nag'ooperar komo sarong network nin multinasyunal, daing-estadong hokbo asin komo saro man na movimiento kan mga radikal na Sunni Muslim na naghohorot nin pang-kinabanon na jihad.

An Al-Qaeda inaatake mga militar y siring man mga sibilyan na target sa iba-ibang nasyon. Mga prominente kaining pag'aatake iyo idtong Septyembre 11 sa Nueba York asin sa Washington, D.C. kan 2001. An gobyerno kan Amerika nagresponde sa atake kaini paagi nin pagbungsod kan inaapod nindang Gera laban sa Terorismo. An al-Qaeda sige pa an pagtalubo sa mga dekada poon 2001 hanggan 2011.^[2]

An gaweng parati kaini kaiba na diyan an mga "suicide attack" (pag'atake na pati sinda tuyong napagadan) asin an pagbobomba kan mga target na durungan dawa sa iba-ibang lugar ini.

An mga ideologo sa al-Qaeda minamawot an kumpletong paglungkas kan kadagaan Moslem sa anoman na impluensya nin dayuhan, asin an pagpatindog nin bagong Islamikong califato. Mga pagtubod pang iba na rinirimposan kaini iyo na igwa daang alyado nin Kristiyano asin mga Hudyo na nagkokomplotan na rumpagon an relihiyon na Islam.^[3] Ini nahihiling (daa) sa maliwanag asin maimbong na relasyon kan Estados Unidos asin Israel. Siring man, an paggadan sa mga sibilyan asin sa mga tawong mayong kaaram-aram sa ipiglalaban ninda, tugot man sa pagjijihad.

An al-Qaeda responsible man sa pagsotsot asin paggatong sa iriwal kan mga Muslim mansana ^[4] An grupong ini dai maako-ako an arin man na mga Muslim na an pana'naw asin pagtubod dai nag'aayog sa pagtubod kan mga moslem na Sunni, mala ta "takfir", sarong porma nin "ekskomunikasyon", an sinasapaw sa mga ini kan mga Sunni. An mga lider kan al-Qaeda minimirar an mga Shia asin mga Sufi na mga eretiko nanggad, y daing pagpakundangan na inaatake an mga mezquita asin pagtiripon kaini.^[5]

1. ↑ United States District Court, Southern District of New York (February 6, 2001). "Testimony of Jamal Ahmad Al-Fadl". United States v. Usama bin Laden. James Martin Center for Nonproliferation Studies. Archived from the original on 2001-12-14. Retrieved 2008-09-03. 
2. ↑ "How al Qaeda works: What the organization's subsidiaries say about its strength", by Leah Farrall, Foreign Affairs, March/April 2011
3. ↑ Fu'ad Husayn `Al-Zarqawi ... "The Second Generation of al-Qa’ida, Part Fourteen," Al-Quds al-Arabi, July 13, 2005
4. ↑ Dragons and Tigers: A Geography of South, East, and Southeast Asia - (2011) - Barbara A. Weightman
5. ↑ Security strategy and transatlantic relations (2006) Roland Dannreuther